CHƯƠNG 4 - XỬ LÝ VẤN ĐỀ

8. THẾ NÀO LÀ PHÚ (GIÀU CÓ)?

Phú (giàu có) ở chỗ biết đủ

Thế nào là giàu có? Rất nhiều người đều cho rằng có tiền chính là giàu có. Vì sao đáp án này lại có tiêu chuẩn như vậy? Đây là chịu ảnh hưởng từ ai? Chúng ta phải hướng dẫn chính xác cho con trẻ hàm nghĩa của giàu có tuyệt đối không phải là rất nhiều tiền, giàu có thực sự là ở “biết đủ“. Nếu con trẻ không biết thoả mãn trong cuộc sống thì cho dù tiền nhiều đi chăng nữa, chúng cũng sẽ không có cảm giác vui sướng; một người thực sự biết đủ thì nội tâm của họ sẽ thường hay có cảm giác rất vui sướng, người biết đủ mới có thể thường vui, cho nên giàu có thực sự là nằm ở chỗ biết đủ. Dục vọng của con người chỉ cần vừa mở ra thì rất khó thu hồi lại, gọi là “dục là vực sâu“, vừa đặt chân xuống vực sâu này thì sâu không thấy đáy. Cho nên, chúng ta không nên ngưỡng mộ đời sống phù hoa, phải nên truy cầu sự chân thật, biết đủ mới là giàu có thực sự. Khi chúng ta có thể hướng dẫn trẻ nhỏ như thế, cả đời này của bọn trẻ hiểu được “biết đủ thường vui” thì mới không trở thành nô lệ cho vật chất, mới không tôn sùng sự phù hoa.

Dục là nguyên nhân làm nước mất nhà tan

 Thời xưa, Sở Vương rất yêu thích phụ nữ eo thon chân tay mảnh khảnh, kết quả là rất nhiều người nữ trong cung đều bị chết đói. Người trên ưa thích thế nào thì người dưới chạy theo ưa thích đó, do đó hệ luỵ là kéo theo phong khí sai lầm. Người lớn mang theo phong khí sai lầm thì gia đình bị tan vỡ; người đứng đầu đất nước mang theo phong khí sai lầm thì đất nước bị sụp đổ. Cho nên, “một nhà nhân đức, cả nước hưng khởi nhân đức; một nhà nhường nhịn, cả nước hưng khởi nhường nhịn; một người bạo ngược, cả nước làm loạn” [1], nếu người đứng đầu một đất nước tham lam tiền tài thì kết cục sau cùng rất có thể làm phát sinh xung đột với nhân dân. Thời xưa Trụ Vương sủng ái Đát Kỷ, thật ra có phải thời đại đó của Trụ Vương không có hiền thần phụ tá hay không? Có chứ! Triều đại đó có rất nhiều hiền thần, đều là người rất có học vấn. Trong đó có một vị tên là Cơ Tử. Cơ Tử nhìn thấy hành vi của Trụ Vương, ông lập tức nghĩ đến việc triều nhà Thương không trụ nổi nữa rồi. Người đọc sách thời xưa đều có thể nhìn điều tiềm tàng mà biết trước, nhìn thấy một số chỗ tiềm tàng rất nhỏ đã có thể dự đoán được kết quả.

Cơ Tử nhìn thấy Trụ Vương tặng cho Đát Kỷ một đôi đũa làm từ ngà voi thì đã đoán được triều nhà Thương sẽ phải diệt vong. Chúng ta sẽ thắc mắc: “Có nghiêm trọng như thế không?” Chúng ta tỉ mỉ xem xét một chút, khi Đát Kỷ cầm đôi đũa ngà voi, xin hỏi cô ta sẽ dùng loại ly nào để uống rượu? Có thể là ly ngọc sừng tê giác. Khi cô ta dùng ly ngọc sừng tê giác thì cô ta sẽ dùng mâm bằng gì? Rất có thể là dùng vàng bạc để làm ra cái mâm này. Nếu dùng vàng bạc để làm ra cái mâm này thì không thể nào trên bàn tiệc lại là rau xanh đậu hủ, mà bàn tiệc nhất định là sơn hào hải vị. Thử hỏi, có phải cô ta mặc quần áo đơn sơ để ăn sơn hào hải vị chăng? Không phải! Cô ta sẽ mặc vào lụa là gấm vóc, ăn sơn hào hải vị, ở cung điện sang trọng. Tuy nhiên những cái này đều phải cần đến tiền, vậy tiền từ đâu đến? Không ngừng áp bức với nhân dân, bóc lột của cải của nhân dân, đến sau cùng nhất định nhân dân sẽ cùng đứng lên mà phản kháng, cho nên một người bạo ngược thì cả nước làm loạn. Các vị Hiền triết thời xưa đúng là rất có trí huệ, biết rằng kéo tơ thì sẽ rụng kén, nhìn ra được những ảnh hưởng không tốt về sau.

Triều nhà Thương bị Chu Vũ Vương lật đổ. Thời xưa những quân vương của quân khởi nghĩa này thực ra cũng đều rất nhân hậu. Ông tiêu diệt nhà Thương xong, không tiến hành sát hại con dân nhà Thương, con cháu nhà Thương. Mà là đặc biệt ban cho con cháu Trụ Vương cả một vùng đất, để thế hệ sau của ông ta tiếp tục ở trong đó sinh sống. Bởi Triều nhà Chu có tấm lòng như thế nên cũng rất nhanh chóng đạt được sự quy thuận của người trong thiên hạ.

Nếu người làm cha mẹ yêu thương con bằng danh bằng lợi thì sẽ tạo ra ảnh hưởng rất không tốt đối với một gia đình. Người thế gian nói, mục tiêu của đời người chính là ở chỗ truy cầu phú quý, đời người bận bận bịu bịu chính là muốn hưởng thụ phú quý, rốt cục họ có hưởng thụ được phú quý thực sự hay không? Cuộc sống của người hiện đại đều bị lầm đường rồi, chúng ta thử xem những cuốn sách trên thị trường, những cuốn sách đó viết “làm thế nào để kiếm được 100 triệu đầu tiên, 200 triệu đầu tiên trong đời”, những cuốn sách này đều bán rất chạy; nhưng những cuốn sách như “Làm thế nào để mối quan hệ vợ chồng được tốt, làm thế nào dạy tốt con cái“, thì ngược lại, rất ít người hỏi đến. Cho nên, sự tập trung của người ta đều là ở tiền, cảm thấy một khi có tiền thì cuộc đời sẽ rất vui sướng mà không biết được dục vọng một khi đã mở ra thì nhìn không thấy đáy, dục là vực thẳm.

Không có trí huệ, tiền là hoạ hoạn

Rất nhiều người cảm thấy có tiền chính là giàu có, thật ra càng nhiều tiền thì càng lo tiền sẽ ít đi. Ví dụ như nhìn thấy người khác có 1 tỷ mà họ mới có 200 triệu thì sẽ cảm thấy mình rất nghèo; đợi đến khi bản thân có 1 tỷ rồi, lại nhìn người khác có 2 tỷ, họ lại cảm thấy mình rất nghèo. Người như vậy có phải là giàu có không? Khi họ không biết đủ thì dù có tiền đi chăng nữa, họ cũng có cảm giác rất thiếu thốn.

Tôi đã từng tiếp xúc với một số doanh nhân, họ nói nếu doanh nhân không tiếp nhận giáo huấn của Thánh Hiền thì cả đời này thật sự là nghèo đến nỗi chỉ có mỗi tiền mà thôi. Khi cuộc sống có tiền mà không có trí huệ thì tiền có thể sẽ biến thành hoạ hoạn. Mà sau khi có tiền rồi, bên ngoài lại thường gặp các loại dụ hoặc, có thể sẽ vì tiền mà bắt đầu huỷ hoại cuộc sống của chính mình.

Bốn loại số phận của người đại phú

1. Lao tâm lao lực

Loại tình huống thứ nhất là lao tâm lao lực: mỗi ngày làm việc rất nỗ lực, làm hơn 8 tiếng đồng hồ, thậm chí cả 10 tiếng, đến tuổi trung niên lại đột nhiên phát hiện mình bị ung thư, hoặc sinh bệnh nặng; lao khổ suốt mười mấy, hai mươi năm, đến sau cùng chẳng mang theo được gì, đây chính là lao tâm lao lực. Họ nằm một chỗ ở bệnh viện, liệu trong lòng có vui không? Chẳng thế vui nổi! “Phần lớn tiền tôi kiếm được trong cả đời mình tôi còn chưa tiêu đến, vợ tôi đang còn rất trẻ, không biết lượng tài sản lớn này sẽ rơi vào tay của người đàn ông nào đây?” Nghĩ đến đó thì đấm ngực dậm chân. Kết quả này có tốt không? Không tốt! Nhưng hiện nay có rất nhiều người thật sự vẫn đang xông thẳng về nơi đó.

2. Bị đày vào lao ngục

Loại tình huống thứ hai là bị đày vào lao ngục, có một số người trong quá trình kiếm tiền thường muốn nhanh giàu mà làm liều, vi phạm pháp luật. Khi tôi ngồi máy bay từ Bắc Kinh về, trên máy bay đọc thấy một tin tức, đó là người giàu nhất nước Nga hiện nay trở thành tù nhân, anh ấy còn rất trẻ, chỉ mới có hơn 40 tuổi. Cho nên tuyệt đối cuộc đời không được tham lam, phải nên lấy thành tín để kinh doanh sự nghiệp, cứ thật thà cống hiến, tin rằng sẽ có rất nhiều hồi báo tốt đẹp. Vì vậy phải giáo dục con cái sau này không được tham giàu nhanh mà làm liều, quan trọng hơn phải hướng dẫn con trẻ ngay từ nhỏ phải “vật tuy nhỏ, chớ cất riêng” [2], hướng dẫn con trẻ phải giữ cái gốc liêm khiết, đây mới là cản bản của làm người.

3. Đánh mất sức khoẻ

Loại tình huống thứ ba là đánh mất đi sức khoẻ, có rất nhiều người vì kiếm tiền mà căn bản không nhìn lại thân thể của chính mình, đều là bận rộn tiếp khách thâu đêm suốt sáng, kết quả là kiếm được tiền rồi nhưng thân thể cũng đã bị huỷ hoại mất. Khi một người ở trong độ tuổi xế chiều có thân thể không tốt thì họ còn có thể ngồi đó mà hưởng phước hay chăng? Có thể cả đời hoặc nửa sau cuộc đời đều phải sống chung với thuốc thang, như vậy cũng chẳng phải là cuộc sống tốt đẹp gì.

4. Gia nghiệp, sự nghiệp đều viên mãn

Doanh nhân có thể cân bằng được cả sự nghiệp và gia đình thì mới được tính là doanh nhân thành công hoàn hảo. Tôi quen một vị trưởng bối, tôi gọi là Chú Lư, chú ấy đã từng làm chủ tịch của Yamaha, nhân viên ở dưới chú có 80.000 người, chú là một doanh nhân rất thành công. Chú làm việc rất có nguyên tắc: ngày Chủ nhật là chú từ chối hết tất cả các cuộc tiếp khách, nhất định phải ở nhà cùng ăn cơm với vợ và các con. Chú kiên trì làm như vậy, việc đó mang đến cho vợ và con cảm nhận như thế nào? Ấm áp. Nếu người làm cha làm chồng vô cùng chăm sóc gia đình thì sự gắn kết của gia đình này sẽ rất mạnh mẽ. Khi chúng ta nhận thức được tầm quan trọng của gia đình thì tự nhiên sẽ tích cực xây đắp gia đình, việc là do người làm, tuyệt đối không phải như mượn lời nói “Người trong giang hồ, có những việc không thể làm theo ý mình” [3]. Chỉ cần quý vị có sự kiên trì thì bạn bè ở bên cạnh tự nhiên sẽ điều chỉnh theo nguyên tắc của quý vị.

 

Tài phú (của cải) là quả báo, nguyên nhân chân thật là bố thí

Nhất định chúng ta phải biết nguyên nhân thật sự của tài phú và làm sao mới có thể có được tài phú, nếu không thì mặc dù cả đời cứ vất vả kiếm tiền nhưng cũng không dư đồng nào. Tục ngữ nói: “Trong mạng có thì cuối cùng cũng có, trong mạng không có thì cầu hơn cũng chẳng được“, tài phú là ở trong sinh mạng, tuyệt đối không phải là do bạn đi tranh đoạt mới có thể có được. Chúng ta phải biết làm thế nào để gieo xuống hạt giống giàu có, mới có thể thu hoạch được tìa phú. Nguyên nhân thật sự của việc có được tài phú chính là phải đi làm bố thí nhiều, phải cống hiến cho xã hội thật nhiều, tự nhiên bố thí tài sẽ có thể đạt được tài phú. Tỷ phú giàu nhất Hồng Kông – ông Lý Gia Thành là người Sán Đầu, mỗi năm khoản tiền mà ông quyên góp đều vô cùng lớn, đều là quyên góp về cho quê hương để xây dựng các công trình công cộng.

Vào thời xưa, Thần Tài của Trung Quốc là Phạm Lãi, tên tục là Đào Chu Công, ông là người của thời đại Xuân Thu Chiến Quốc. Phạm Lãi và Văn Chủng cùng phụ tá cho Việt Vương Câu Tiễn khôi phục lại Việt Quốc. Sau này Phạm Lãi nói với Văn Chủng, Việt Vương Câu Tiễn có thể cùng hoạn nạn nhưng không thể cùng phú quý. Phạm Lãi rất biết nhìn người, biết nhìn người rất quan trọng, không biết nhìn người thì có thể cả đời đều không có được kết quả tốt đẹp. Văn Chủng không biết nhìn người, ông ta nhìn thấy vinh hoa phú quý đến rồi, làm sao có thể buông bỏ vinh hoa phú quý hiện tại được chứ? Không cam lòng! Sau này quả nhiên Việt Vương Câu Tiễn ban cho Văn Chủng tự sát. Còn Phạm Lãi mang theo Tây Thi rời khỏi Việt Vương Câu Tiễn, thay tên đổi họ thành Đào Chu Công. Ông đi đến một vùng ở Giang Nam bắt đầu làm ăn, Phạm Lãi từ kinh doanh buôn bán nhỏ lẻ mà bắt đầu làm. Làm được không bao lâu thì phát tài lớn, Phạm Lãi lập tức hiến tặng hết toàn bộ của cải, sau đó lại bắt đầu từ kinh doanh buôn bán nhỏ; qua mấy năm sau lại phát tài nữa, ông lại đem toàn bộ tiền quyên góp cứu trợ cho những người bần cùng khốn khổ, sau đó lại bắt đầu từ kinh doanh buôn bán nhỏ; sau này tài phú của Phạm Lãi càng ngày càng nhiều. Đoạn sử thật này, trong lịch sử ghi lại gọi là “Tam tụ tài, tam tán tài“.

Người có thể  có được tài phú, nguyên nhân thực sự là họ biết bố thí cho đi tiền tài. Cách làm và thành tựu của Phạm Lãi cũng là quả báo thiện của việc cẩn thận tuân theo giáo huấn của Thánh Hiền. Sách “Đại Học” có nói: “Tài tán tắc nhân tụ“, khi chúng ta phân tán cho đi tiền tài thì cái gì sẽ tụ lại? Sự yêu kính của tất cả người đối với bạn, lòng người đều hướng tới bạn, không luận bạn kinh doanh việc gì, họ đều muốn đến để mua hàng của bạn, đến để ủng hộ bạn, bởi vì cái bạn được là lòng người. Không phải là nói tiền tài tán đi sẽ không còn nữa, không phải không nhìn được tức là không có, sức ảnh hưởng của nó không hề hay biết, chỉ cần gặp được duyên thì sẽ khởi hiện hành. Tài phú có nhân, có duyên mới tạo thành kết quả, “nhân” ở chỗ bố thí tài, “duyên” là sự nỗ lực của bạn, cộng thêm quý nhân giúp đỡ, rồi thêm cơ hội đến nữa, tự nhiên mà kết ra “quả” tài phú. Cho nên, kinh doanh tài phú của đời người, nhất định phải kinh doanh như lý như pháp, nếu không bạn nỗ lực cả đời đến sau cùng có thể đều uổng phí.

Nhân sinh có xả sẽ có đắc

Sau khi chị gái tôi có thai thì từ bỏ việc công chức, rất nhiều bạn bè thân thích đều cảm thấy rất tiếc. Ngay cả mẹ chồng của chị cũng thường nói với chị: “Con cứ đi làm, mẹ sẽ giúp con trông cháu cho!“, thế nhưng nhân sinh có xả có đắc, chị ấy bỏ việc công chức thì ở nhà chờ đến ngày sinh, đến sau này việc của đứa nhỏ đều là tự mình lo liệu. Sau khi chị từ bỏ công việc thì chồng chị một mình đi làm kiếm tiền, thế nhưng càng kiếm càng nhiều. Tại sao lại càng kiếm càng nhiều? Bởi vì chồng chị đưa tiền cho chị, chị thường hay lấy đưa cho tôi, chị nói: “Một mình chị ở nhà với cháu cũng không dùng đến làm gì, em giúp chị mang đi ấn tống kinh sách, làm một số việc thiện“. Chị biết giúp chồng mình bố thí tài, cho nên chồng chị càng kiếm tiền càng nhiều. Có một lần, vợ chồng chị cùng nhau đi mua sắm, đúng lúc gặp buổi khai trương của một Đại Siêu Thị có chương trình rút thăm trúng thưởng, giải đặc biệt là một chiếc xe hơi, chị gái tôi cũng tham gia chương trình rút thăm trúng thưởng này. Không lâu sau, Đại Siêu Thị gọi điện đến nói: “Chị Thái, chị đã đã rút thăm được một chiếc xe hơi“. Cho nên phải biết bố thí, phải biết gieo nhân của tài bố thí.

Đối với các thứ vật chất, không phải là chúng ta không cần, mà là đủ dùng là được rồi. Giàu có thực sự là ở chỗ biết đủ, người biết đủ là giàu có. Kinh “Vô Lượng Thọ” nói: “Không ruộng lo ruộng, không nhà lo nhà, quyến thuộc tài vật, có – không đều lo”[4]. Khi người ta không biết đủ, sẽ cảm thấy mình rất nghèo, sẽ cứ mãi ở đó truy cầu. “Người đời tranh giành những việc không gấp”[5] , tất cả những thứ truy cầu đều chẳng mang theo được, hơn nữa trong quá trình truy cầu lại tạo ra một cái thân tội nghiệp, vô cùng oan uổng!

[1]  nhất gia nhân, nhất quốc hưng nhân; nhất gia nhượng, nhất quốc hưng nhượng; nhất nhân tham lệ, nhất quốc tác loạn 「一家仁,一國興仁;一家讓,一國興讓;一人貪戾,一國作亂」

[2]  vật tuy tiểu, vật tư tàng 「物雖小,勿私藏」

[3]  nhân tại giang hồ, thân bất do kỉ (人在江湖,身不由己)

[4]  Vô điền ưu điền, vô trạch ưu trạch quyến thuộc tài vật, hữu vô đồng ưu. 「無田憂田,無宅憂宅, 眷屬財物,有無同憂。」

[5]  Thế nhân cộng tranh bất cấp chi vụ. 「世人共爭不急之務」


MỤC LỤC TOÀN SÁCH

CHƯƠNG 4 - XỬ LÝ VẤN ĐỀ