1. KHI CON TRẺ PHẠM LỖI THÌ LÀM THẾ NÀO?
Khi con trẻ phạm lỗi chính là cơ hội giáo dục
Có một hôm, sau bữa cơm trưa ở trường có món trái cây tráng miệng là dưa hấu. Khi ăn cơm, rất nhiều em học sinh cứ nhìn chằm chằm vào miếng dưa hấu lớn nhất, các em ăn vội ăn vàng cho xong bữa cơm rồi lập tức chạy phi đến lấy miếng dưa lớn nhất để ăn. Thầy giáo đứng ở bên nhìn thấy từng màn từng màn đang diễn ra, cũng rất âm thầm bình tĩnh, án binh bất động. Ngày hôm sau khi lên lớp thầy giáo mới hỏi:
– Các em, nếu hôm nay chúng ta muốn tranh lấy một miếng dưa hấu lớn nhất, xin hỏi sẽ xảy ra kết quả như thế nào? Khi ăn cơm mà ăn vội ăn vàng thì sẽ phá hỏng dạ dày, đây là “thân bị thương, cha mẹ lo”. Khi một bạn chạy phi qua để tranh lấy miếng dưa lớn nhất đó, xin hỏi tất cả các bạn trong lớp sẽ ấn tượng thế nào đối với bạn ấy?
Các em đều nói:
– Không muốn làm bạn với bạn ấy, đây là tâm tham.
Thầy giáo phân tích tình huống này để học trò biết được rằng: vốn dĩ nhất cử nhất động của bản thân đều đang ảnh hưởng đến danh dự của chính mình, đều đang ảnh hưởng đến cách nhìn của người khác đối với mình.
Tiếp theo thầy giáo lại phân tích:
– Bạn này giành được miếng dưa hấu lớn nhất rồi thì bạn ấy có thể vui vẻ được bao lâu?
Khi tiếp tục ăn mà vẫn rất vui thì có thể là bạn ấy đã dưỡng thành thói quen tham lam rồi, nếu lần sau miếng lớn nhất này bị người khác giành mất thì bạn ấy sẽ như thế nào? Rất tức giận! Khi cái gì bạn ấy cũng muốn lớn nhất, đến sau cùng dưỡng thành tâm tham, có thể sau này không có được cái gì đó thì sẽ thế nào? Sẽ nghĩ đến việc dùng các thủ đoạn không chính đáng để đạt được.
Thầy giáo vừa phân tích như vậy, kết quả ngày hôm sau, khi ăn trái cây thì xảy ra sự thay đổi rất vi diệu: các học trò đều lấy những miếng nhỏ hơn để ăn. Làm thầy cô phải tìm được cơ hội để giáo dục học trò, quý vị không thể ở đó nói với học trò rằng:
– Thầy đã dạy em như thế nào? Sao lại không chịu làm?
Nếu thầy cô mắng học sinh lớn tiếng như vậy thì chắc chắn hiệu quả không thật tốt, thường thì khi quý vị dùng một số phương pháp khéo léo để phân tích cho các em học sinh nghe, bản thân các em nhỏ cũng hiểu được.
Nếu trẻ nhỏ phạm lỗi mà chúng ta đã lập tức nổi giận thì cái cơ hội giáo dục này sẽ bị trôi qua mất, “sai một ly, đi ngàn dặm“. Cho nên, giáo dục con trẻ tuyệt đối không được dùng cảm tình để làm, phải dùng lý trí mà quan sát thời cơ, thuận theo thời thế để xử lý, giúp cho chúng từ trong đó nhận được giáo huấn. Như vậy mới đi một ngày đàng học một sàng khôn, đương nhiên bạn phải có thể tâm bình khí hoà mới có thể khế lý khế cơ.
Phạm lỗi là kết quả, nguyên nhân là ở đâu?
Rất nhiều con trẻ hiện nay thích phóng xe như bay, đây là không có trách nhiệm đối với sự an toàn tính mạng của bản thân. Chúng ta lại tiến một bước mà suy xét, vì sao trẻ nhỏ lại phóng xe như bay? Nguyên nhân của việc phóng xe như bay là do nội tâm của trẻ nhỏ trống rỗng. Tại sao lại cảm thấy trống rỗng? Chúng cảm thấy bản thân không có giá trị gì. Nếu chúng ta tiến một bước đi tìm hiểu gia đình của một số trẻ nhỏ, phần nhiều đều là bởi vì thiếu sự quan tâm chăm sóc của cha mẹ mà tạo thành. Chúng ta phải tìm ra nguyên nhân tại sao nội tâm của trẻ nhỏ trống rỗng, cũng chính là tìm ra nguyên nhân thật sự vì sao trẻ nhỏ phạm lỗi, chỉ có như thế thì chúng ta mới có thể giáo dục và giúp đỡ các em nhỏ sửa đổi sai lầm. Khi trẻ nhỏ không biết mục tiêu của nhân sinh, không biết bổn phận của nhân sinh, thì rất có thể chúng sẽ chơi bời lêu lổng, đến sau cùng bước vào con đường sai lầm. Cho nên, tôi làm giáo viên thì có một cảm nhận sâu sắc, đó là quý vị đối với những đứa trẻ này càng quan tâm thì nội tâm của chúng càng tròn đầy, tiến bộ sẽ càng lớn.