2. BỒI DƯỠNG TÂM TỪ BI CỦA CON TRẺ
Yêu là đặt tâm mình vào vị trí người khác để đồng cảm
“Phiếm ái chúng“, phiếm là chỉ cho rộng khắp, yêu thương che chở rộng khắp mọi người mọi vật. Chữ “chúng“(眾) ở đây không chỉ là nói đến người mà tất cả sự vật chúng ta đều phải nên yêu thương che chở. Thế nào gọi là “Ái” – Yêu thương? Chữ ái (愛) ở giữa có một chữ Tâm (心), bên ngoài là một chữ Thụ (受), dùng tâm để cảm thụ nhu cầu của đối phương chính là Ái (yêu thương). Yêu không phải là khống chế đối phương, không phải là muốn đối phương đi cùng phương hướng với quý vị. Nếu cưỡng ép đối phương nhất định phải nghe lời quý vị thì sẽ biến thành khống chế người khác, làm như vậy là dục vọng chứ không phải là yêu thương. Cho nên chúng ta nhất định phải đặt mình vào vị trí của người khác mà suy nghĩ thì mới có thể cảm thụ và tuỳ hỉ với sự cống hiến trong tình yêu và báo đáp lại tình yêu của người khác.
Tâm nhân ái bắt nguồn từ tâm Hiếu
Chúng ta dạy dỗ con cái có tâm nhân ái thì trước tiên phải dạy dỗ chúng bắt đầu yêu thương từ cha mẹ – là người thân gần gũi nhất với mình. Chúng biết yêu thương cha mẹ thì mới có thể mở rộng tâm yêu thương ra ngoài. Mạnh Phu Tử có một đoạn giáo huấn rất quan trọng: “Yêu thương cha mẹ rồi mới nhân ái người dân, nhân ái với người dân rồi mới yêu thương vạn vật [1], nhất định phải bắt đầu yêu thương từ cha mẹ, là người thân nhất của mình, tiếp theo mở rộng đến yêu thương cha mẹ của người khác, yêu thương con cái của người khác, nhân ái với nhân dân; rồi từ nhân ái nhân dân, tâm yêu thương này tiếp tục mở rộng đến yêu thương tất cả vạn vật, bao gồm cả động vật, thực vật, khoáng vật. Chúng ta chỉ cần thuận theo thứ tự này mà làm thì tâm nhân ái của con trẻ sẽ không ngừng mở rộng.
Hướng dẫn con trẻ quên mình vì người, chăm sóc người khác.
Khi con trẻ biết Hiếu thảo rồi thì phải tiến một bước nói với chúng “việc chú bác, như việc cha; việc anh họ, như anh ruột”, chúng sẽ biết tôn kính tất cả trưởng bối của người. Còn phải nói với con trẻ rằng tất cả trưởng bối tuyệt đối đều không muốn để con cái của họ bị tổn thương, giống như nếu con bị tổn thương thì cha mẹ cũng rất là đau lòng. Các bạn nhỏ khác bị tổn thương rồi thì cha mẹ các bạn ấy cũng rất đau lòng, cho nên chúng ta không nên bắt nạt các bạn nhỏ khác.
Lại tiến thêm một bước hướng dẫn con trẻ đều phải nên tôn kính các trưởng bối ở các ngành các nghề, bởi vì xã hội quốc gia là một thể hỗ trợ lẫn nhau. Việc để cho con trẻ hiểu thật rõ quan niệm này là tương đối quan trọng, bởi vì ở dưới chủ nghĩa công lợi thì quan niệm của con người có thể sẽ sinh ra sai lệch, họ sẽ dùng tiền để đo lường giá trị chứ không dùng sự phục vụ để quan sát giá trị, lòng người như vậy sẽ bị bẻ cong. Ngay từ nhỏ, chúng ta phải nói với con trẻ phải tôn trọng sự phục vụ của các ngành nghề, sự nghiệp không phân chia sang hèn. Lúc tôi còn dạy học, buổi sáng hơn 6 giờ đã lái xe ra khỏi nhà, đi trên đường vô cùng gọn gàng sạch sẽ, những lá cây đó đều đi đâu hết rồi? Là những công nhân vệ sinh môi trường đã bắt đầu quét dọn từ lúc 4, 5 giờ sáng. Tôi nói với học sinh:
– Hôm nay chúng ta có môi trường trong sạch, giúp cho tâm trạng của chúng ta thoải mái để lên lớp để học tập, đều là cống hiến của rất nhiều người, cho nên chúng ta đối diện với mọi người trong các ngành các nghề, đều phải giữ được thái độ biết ơn.
Khi các em có thể tiếp nhận như vậy thì khi các em đến siêu thị hoặc hiệu sách, đối diện với nhân viên phục vụ thì các em sẽ hướng đến họ mà chào hỏi thân thiết và cảm ơn họ.
Đối với một số nhóm người đặc biệt, chúng ta cũng phải cho họ sự quan tâm chăm sóc, như những người vô gia cư, quan quả cô độc phế tật. Quan là chỉ người mất vợ, quả là chỉ người mất chồng, cô là không có cha mẹ, độc là không có con cái, phế là tàn phế, tật là người bị bệnh, đây đều là những nhóm người yếu thế hơn và không có năng lực, chúng ta phải làm sao để cho một số người này có thể có được sự chăm sóc của xã hội. Mà hiện nay cũng có không ít đoàn thể phúc lợi xã hội đang đi chăm sóc những nhóm người này, khi rảnh rỗi, chúng ta cũng có thể đi làm nghĩa công, phục vụ một số nhóm người này. Nếu như không có thời gian, có thể có tiền thì quyên góp tiền, có vật thì quyên góp vật.
Trong lúc chúng ta đi hành thiện, một là cần đề cao tâm nhân từ của chính mình, hai là cũng có thể thật sự hiểu rõ trong xã hội có rất nhiều sự việc mà con người không biết. Chúng ta dẫn theo con cái cùng đi hành thiện thì sẽ trưởng dưỡng được tâm nhân hậu của con cái. Nhưng trước khi chúng ta làm việc thiện thì nhất định phải chăm sóc tốt gia đình trước, nếu không trong nhà thành một mớ hỗn độn thì có thể sẽ có tác dụng phụ. Trước hết phải tu thân rồi mới tề gia, tề gia rồi mới có thể phát huy ảnh hưởng để trị quốc, bình thiên hạ, thứ tự này phải làm thật cẩn thận.
Hướng dẫn con trẻ biết rằng động vật cũng có linh tri, không được tuỳ tiện làm tổn thương
Động vật và loài người chúng ta đều có linh tri, cảm giác như nhau, chúng cũng biết đau, cũng có đau lòng, buồn bã. Tây Tạng có một người đi săn, một buổi sáng nọ nhìn thấy phía xa có một con Tạng linh dương (linh dương Tây Tạng), người thợ săn này vừa nhìn thấy con mồi thì nhanh chóng theo ý thức đưa súng lên, nhắm mục tiêu vào con tạng linh dương này, đúng lúc ông ta chuẩn bị bắn thì nhìn thấy con tạng linh dương này nhìn ông ta, hai gối quỳ xuống. Cảnh tượng này khiến ông ta rất kinh ngạc, cũng cảm thấy rất kỳ lạ, nhưng ông ta vẫn bắn hạ nó. Sau khi bắn rồi, ông ta mổ bụng con Tạng linh dương ra thì thấy trong bụng có một con tạng linh dương nhỏ. Người thợ săn này đột nhiên hiểu rõ vì sao con tạng linh dương này lại quỳ xuống, chính là cầu xin ông ta tha mạng cho con của nó. Người thợ săn này cũng là người làm cha, nhìn thấy con tạng linh dương vì con của mình mà có thể làm ra hành vi như thế, ông rất cảm động và cũng rất xấu hổ, cảm nhận được tất cả động vật đều có tình thân, từ đó ông đã buông súng săn xuống, cũng không còn đi săn nữa.
Có một người thợ săn chuyên môn dùng bẫy để bẫy chồn, có một ngày phát hiện cái bẫy của ông ta bắt được một con chồn, ông ta đi đến gần để xem thì chỉ nhìn thấy bộ da chồn, không nhìn thấy thân thể con chồn đâu nữa. Người thợ săn này lần theo vết máu còn lưu lại của con chồn cứ thế mà đi thì nhìn thấy một cái hang chồn. Con chồn này đã dùng hết toàn bộ sức lực để lột khỏi bộ da, sau đó lết về hang, ở đó cho con của nó bú sữa, thật ra con chồn này đã chết rồi, nhưng con của nó vẫn đang còn bú sữa của nó. Một con chồn cho dù ở thời khắc liên quan đến sinh mạng, ý niệm của nó vẫn là vì con cái, tình yêu của người mẹ đó không kém gì loài người chúng ta. Người thợ săn nhìn thấy tình cảnh như thế, từ đó không còn đi săn nữa. Từ chỗ này chúng ta liên tưởng đến một bài thơ của Bạch Cư Dị:
Tính mạng mọi loài đâu chẳng có,
Cũng là xương thịt cũng có da,
Khuyên chớ bắt chim đầu cành ấy,
Chim non trong tổ ngóng mẹ về. [2]
Chúng ta cũng phải có tấm lòng đồng cảm đó đối với động vật, tuyệt đối không được vì sở thích không tốt của mình mà làm ly tán gia đình của động vật.
Động vật có thiên luân, cũng yêu thương con cái, còn có hiếu thuận cha mẹ, chúng ta phải nên tôn trọng lẫn nhau, học tập lẫn nhau. Hiện nay có một số thương nhân bắt các loài động vật nhỏ để bán, các bạn nhỏ nhìn thấy rất thích ngắm nên mua về nhà ngắm. Bởi vì không biết chúng muốn ăn uống thứ gì nên kết quả những động vật nhỏ đó đều bị chết đói cả. Chúng ta phải giáo dục con trẻ không được đi mua những động vật nhỏ đó, bởi vì chúng ta càng mua thì những người buôn bán lại càng đi bắt nhiều hơn; chúng ta không mua thì những người buôn bán bất hợp pháp này không có lợi nhuận, họ sẽ không đi làm những việc như vậy nữa.
Thực vật với chúng ta là một thể, đều là cùng chung một thể sinh mạng của địa cầu
Thực vật với loài người là như nhau, đều là cùng chung một thể sinh mạng của địa cầu. Tôi đã từng nhìn thấy trẻ nhỏ trèo lên cây, cứ thế mà rung lắc cành cây, muốn bẻ gãy nó, chúng chỉ là cảm thấy chơi rất vui. Nếu trẻ nhỏ từ bé đã cảm thấy chơi vui mà có thể tuỳ tiện rung lắc thì chúng có thể từ việc làm tổn hại thực vật dần dần biến thành làm tổn hại động vật, bước tiếp chúng sẽ đi đánh người. Nếu trẻ nhỏ bất kính với vật thì chúng có thể tôn kính con người không? “Nhất chân nhất thiết chân”, chữ “nhất” đầu tiên chính là tồn tâm của một người. Sự chân thành cung kính của họ đã được nội hoá vào trong tâm thì hành vi họ biểu hiện ra ngoài tự nhiên đều là chân thành cung kính; họ không chân thành mà chà đạp lên vật chỉ vì sở thích thì ắt cái tâm đó cũng đã mất đi sự cung kính, đến khi chúng đối diện với người thì không thể nào cung kính chân thành với người được.
Tôi nhìn thấy trẻ nhỏ ở đó làm tổn hại thực vật, không đi chỉ trích ngay trước mặt mà đợi đến tiết học tiếp theo lên lớp tôi mới nói với các em:
– Các bạn nhỏ, xin hỏi nếu một người thiếu đi cái gì mà chỉ cần thiếu 5 phút thôi thì họ sẽ không sống nổi?
Các bạn nhỏ nói:
– Là ô-xy ạ!
Nếu con người thiếu thức ăn thì vẫn có thể sống được tám ngày, mười ngày, nếu hai, ba ngày không uống nước, có thể cũng chẳng vấn đề gì, thế nhưng chỉ cần 5 phút mà không có không khí sẽ chết ngay lập tức. Tôi lại hỏi:
– Các em, ô-xy từ đâu mà có?
Các em đều trả lời rất nhanh chóng:
– Từ thực vật mà có ạ!
Tôi tiến thêm một bước hướng dẫn các em rằng:
– Thực vật là thứ quan trọng nhất đối với sinh mạng của chúng ta, nếu không có thực vật thì 5 phút thôi chúng ta cũng không sống nổi, cho nên thực vật là ân nhân cứu mạng của chúng ta, chúng cung cấp cho chúng ta những thứ cần thiết nhất, vậy chúng ta nên đối đãi với chúng như thế nào?
Các bạn nhỏ trả lời:
– Chúng ta phải yêu thương che chở thực vật ạ.
Thực vật không chỉ là cung cấp cho chúng ta dưỡng khí ô-xy, mà chúng đối với nhân loại còn có rất nhiều sự giúp đỡ, nhân cơ hội đó tôi để cho các em quan sát được tầm quan trọng của thực vật đối với các em, sự cống hiến đối với sinh mạng của các em. Sự phụng hiến của chúng đối với chúng ta là vô tư, càng xứng đáng để chúng ta đi tôn trọng, học tập.
Làm tổn thương vạn vật chính là làm tổn thương loài người của mình
Bởi vì con người không tôn trọng thực vật nên xảy ra rất nhiều tai nạn trong tự nhiên, ví dụ như mỗi lần mưa xuống đều xảy ra sạt lở đất đá. Ba mươi năm trước, năm mươi năm trước không nghe nói có có sạt lở đất đá, tại sao đột nhiên mấy chục năm sau lại xuất hiện vậy? Đều là con người hiện nay đã làm ra một số việc nào đó thì mới xảy ra những hiện tượng mới này. Bởi vì tàn phá rừng nên cây cối bị phá hoại, đất đai bị hoá lỏng, một cơn mưa lớn xuống liền tạo thành sạt lở đất đá. Cho nên hiện nay cái gọi là thiên tai, nếu suy xét thật tỉ mỉ, thật ra đều là tai hoạ do con người tạo thành.
Bóng cây có thể điều tiết nhiệt độ, cây cối trong một đô thị càng nhiều thì nhiệt độ không khí sẽ càng ổn định. Nếu cây cối đều bị đốn chặt hết sạch thì ánh nắng mặt trời sẽ trực tiếp chiếu vào, nhiệt độ sẽ rất cao. Những người sống trong môi trường như vậy thì thân thể cũng sẽ bị tổn thương. Nhân loại thải ra khí carbon monoxide (CO), khí carbon dioxide (CO2) và một số không khí bẩn, đều phải thông qua thực vật để tiến hành hấp thụ và chuyển hoá. Nếu cây cối đều bị đốn chặt hết sạch thì không khí ô nhiễm sẽ vẫn cứ ở tầng khí ngưng tụ. Khí carbon monoxide (CO), khí carbon dioxide (CO2) quá nhiều thì sẽ hình thành hiệu ứng nhà kính, nhiệt độ địa cầu không thoát ra ngoài được thì sẽ càng ngày càng cao, tạo thành khí hậu bất thường mang tính toàn cầu, khu vực nhiệt đới sẽ xuất hiện hiện tượng tuyết rơi. Những hiện tượng bất thường này có phải là thiên tai không? Nhân loại phải chân thật mà suy nghĩ, chúng ta cùng tồn tại với đại tự nhiên, chúng ta có thể bảo hộ cho tự nhiên thì có thể cùng chung sống cùng phát triển, làm tổn thương đến tự nhiên thì chắc chắn cả hai đều bị tổn hại.
Ruồi muỗi cũng có Phật tánh, chí thành cũng có thể cảm thông
“Tất cả chúng sanh đều có trí huệ, đức tướng của Như Lai“, bạn giết chết một con muỗi thì giống như giết một tôn Phật, cho nên chúng ta phải đối xử bình đẳng với chúng, phải hoan hỉ cung dường chúng. Cô Dương nói con người có thể câu thông với loài muỗi. Buổi tối khi cô giáo Dương đi ngủ thì nói với loài muỗi:
– Bồ tát muỗi ơi, tôi xin hoan hỉ cúng dường cho các vị, nhưng các vị không được đốt vào mặt tôi, như vậy sẽ làm cho tôi rất khó coi, muốn đốt thì hãy đốt ở một số chỗ mà không nhìn thấy.
Ngày hôm sau lúc thức dậy, những con muỗi này quả nhiêu không đốt vào mặt của cô, đúng thật là thương lượng rất tốt, tâm ý chí thành đá vàng cũng mở. Còn có một lần, trong nhà cô Dương có khách đến, cô ấy nói với loài muỗi:
– Này các bạn muỗi, khách của tôi đến chơi, các vị không được vượt ra khỏi giới hạn, muốn đốt thì chỉ được đốt tôi thôi.
Ngày hôm sau, cô ấy hỏi những người khách này:
– Đêm qua ngủ có được ngon không?
Họ đều nói ngủ được rất ngon.
Một lần nọ lúc muỗi đang đốt tôi, tôi liền bắt đầu niệm Phật, quán tưởng Phật quang đang chiếu thẳng vào nó, sau đó thì tôi khuyên nó:
– Bạn vốn dĩ có đầy đủ chân như bổn tánh, đừng làm bản thân mình phải đoạ lạc như thế.
Khi bạn ngồi im mà cho muỗi đốt, thì nó sẽ hút rất nhanh qua cơn đau, một lần hút là xong, da cũng không bị ngứa; nếu lúc muỗi đang đốt bạn mà bạn quá hoảng sợ, cũng làm cho nó sợ thì ngược lại da của bạn sẽ bị ngứa hơn. Sau khi nó hút xong rồi thì đậu lên trên tường vô cùng tự tại. Dạy học xong tôi về đến phòng, cũng nhìn nhìn nó, chúc phúc cho nó. Kết quả hai ngày sau, nó vẫn đậu ở đúng vị trí cũ, tôi rất hoang mang, hai ngày rồi cũng không hề động đậy, vừa đi đến nhìn thì thấy nó chết rồi, hơn nữa vẫn dính ở trên tường, tôi thật sự hi vọng nó vãng sanh về Thế Giới Tây Phương Cực Lạc.
Khi tôi dạy học ở vùng núi, thường nhìn thấy rất nhiều loài chim bay nhanh đâm vào kính của cửa sổ phòng học, bởi vì chúng không nhìn ra đó là kính, do đó vừa đâm vào thì bị chết. Một số học sinh trong trường cũng biết tôi học Phật, chỉ cần nhìn thấy xác chim, nhất định sẽ có dăm ba bạn nhỏ chạy nhanh qua, đem xác của chim đưa cho tôi. Chúng ta đều biết, con người sau khi trút hơi thở cuối cùng, cần 8 đến 12 tiếng đồng hồ để linh hồn thoát khỏi cơ thể, nhưng tôi không biết là chim cần bao nhiều giờ mới thoát khỏi. Đúng là khi đặt trên tay tôi, nó vẫn còn nóng, tôi liền nhanh chóng chạy về phòng, đặt nó ở bên cạnh máy niệm Phật, bắt đầu trợ niệm cho nó. Con chim khi bị chết thì toàn thân nó đều bị cứng đờ, nhưng sau khi nó được trợ niệm mấy tiếng, cơ thể nó mềm mại ra; đợi đến khi cơ thể nó mềm mại ra rồi, tôi mới đem chôn cất. Đúng là chúng ta cũng từ trên thân của động vật mà hiểu rõ được rằng vạn vật đều có linh tánh, có tri giác vậy, chúng ta cũng phải dùng tâm bình đẳng để đối xử với chúng. Phật pháp cũng phải dựa vào chúng ta để ấn chứng, khi chúng ta ấn chứng đuợc một điểm này rồi thì sẽ không có sự khinh mạn tất cả chúng sanh nữa.
Chú chó có phước bị mê hoặc
Tôi đã từng gặp một chú chó, lúc chúng tôi đọc tụng kinh điển thì nó chạy đến bên cạnh, khi tôi gõ lên tiếng khánh dẫn chúng thì nó bắt đầu ngửa lên trời mà hú (rống), từ trong tiếng hú có thể nghe ra được âm thanh cung kính của nó, nó cũng giống như đang công khoá vậy, mỗi ngày đều không vắng mặt. Thỉnh thoảng nó quên giờ giấc một chút, nhưng chỉ cần tiếng khánh dẫn của chúng tôi vang lên, nó liền cảm thấy bản thân mình đến muộn rồi mà phát ra âm thanh rất thê lương, vừa chạy vừa rống.
Nó rất có phước báo, nó đến chùa thì ba bữa ăn đều không phải lo, hơn nữa cũng rất có thiện căn, nó ăn chay cùng chúng tôi mà không kén ăn. Có một khoảng thời gian đúng thời kỳ phát dục của nó, rất nhiều con chó đực vì để giành được một con chó cái mà cắn nhau rất khốc liệt, khi nó trở về thì cái mõm bị rách ra. Nó là huynh đệ với tôi, tôi phải có trách nhiệm “cùng khuyên thiện, cùng lập đức; lỗi không ngăn, đôi bên sai“, cho nên tôi đã gọi nó lại rồi ra sức mắng cho nó một trận:
– Mày còn không biết rõ bản thân vì sao mà phải đoạ làm loài chó ư? Chính là quá ngu si đó!
Khi tôi đang nói chuyện, ánh mắt của nó lộ vẻ xấu hổ, đầu cúi cúi xuống. thật ra chúng sinh rất đáng thương, tập tính quá nặng, bản thân rõ ràng biết là mình sai, nhưng cũng rất khó chuyển đổi lại, cho nên sẽ cần có thiện tri thức đến dạy dỗ, phải có một nhóm thiện hữu để nương tựa vào, chúng ta cũng phải tuỳ phận tuỳ lực đi hỗ trợ và giúp đỡ.
Đánh mất tâm nhân từ chính là sự tuyệt diệt của nhân loại
Tổ tiên xưa mong chờ chúng ta phải có tam tài là Thiên, Địa, Nhân. Có một con số thống kê cho thấy, mười nghìn năm trước, cứ mỗi một trăm năm có một loài vật biến mất; một nghìn năm trước, cứ mỗi mười năm lại có một loài vật biến mất; một trăm năm trước, cứ mỗi năm có một loài vật biến mất; hai mươi năm trước, cứ mỗi năm có năm trăm loài vật biết mất; năm năm trước, cứ mỗi năm có mười nghìn loại vật biến mất. Chúng ta nhìn xem, con số này khiến người ta thấy mà giật mình đau lòng, chỉ có mấy chục năm ngắn ngủi mà vạn vật trên khắp địa cầu đang bên bờ vực của thảm hoạ, nhanh chóng tuyệt diệt. Kiệt tác này là của ai? Là của loài người. Khi nhân loại trên địa cầu này bị tuyệt diệt rồi thì những động vật khác có thể sẽ mở hội ăn mừng, cho nên loài người phải nên kiểm điểm suy xét cho thật kỹ.
Nếu dùng bệnh ung thư để làm ví dụ thì loài người chính là tế bào ung thư của địa cầu, tế bào ung thư nhanh chóng phát triển, đi phá loại các nội tạng khác, còn tự nó thì càng ngày càng lớn lên, kết quả đột nhiên có một ngày, cơ thể con người đổ gục xuống, kết cục của tế bào ung thư là gì? Cái chết. Mặc dù nó không ngừng phát triển, đến sau cùng ép cho cơ thể người không thể sinh tồn, rốt cục cũng là lâm vào đường chết. Loài người chúng ta cũng đang cướp đoạt đi không gian sinh tồn của nhiều loại động và thực vật như vậy, số lượng của nhân loại dường như là càng ngày càng đông lên, nhưng đợi đến khi toàn bộ địa cầu bị loài người phá hoại rồi thì địa cầu cũng chẳng thể sinh tồn, rồi loài người cũng theo đó mà phải diệt vong. Cho nên, loài người không nên tự cho mình thông minh, không thể vì chút lợi ngắn ngủi trước mắt, nhất định phải từ việc quan tâm đối với người, lại mở rộng đến việc tôn trọng đối với tất cả vạn vật. Chúng ta phải biết tôn trọng vạn vật, cũng chính là dạy cho thế hệ sau biết tôn trọng tất cả sinh mạng, đồng thời cũng trưởng dưỡng được tâm nhân từ của các con. Thế hệ sau có tâm nhân từ thì ai là người có lợi ích lớn nhất? Đương nhiên là cha mẹ, là gia đình của họ. Làm người phải rõ lý, không hiểu lý sẽ làm ra rất nhiều sự việc khiến cả đời này đều phải hối hận.
Nhân loại chúng ta cùng sinh sống với vạn vật giữa trời đất, đều là nương tựa vào đại địa nuôi dưỡng mới có thể sinh tồn. Khi chúng ta yêu thương tất cả vạn vật thì cũng là làm được Hiếu và Đễ. Có một người Thầy nói với tôi:
– Có thể yêu thương che chở tất cả vạn vật thì chính là nỗ lực thực hành đạo Hiếu Đễ.
Thầy ấy lại tiếp tục nói:
– Trời là cha, đất là mẹ, mỗi một người đều là con của đại địa, đều là do đại địa trưởng dưỡng chúng ta, nếu như không có đại địa thì chúng ta sẽ phải chịu sự bức bách của việc thiếu thức ăn. Đại địa trưởng dưỡng chúng ta, chúng ta phải thường cảm niệm ân đức của đại địa. Đại địa là mẹ, mà tất cả vạn vật mà mẹ trưởng dưỡng ra đều là anh em chị em, chúng ta không nên tàn hại động vật, như vậy thì không có thái độ có Hiếu Đễ.
Vị Thầy giáo này mở rộng tâm lượng ra rất lớn, chúng ta phải học tập theo thầy ấy. Đại địa đúng thật là mẹ hiền của vạn vật, nếu con người không biết tôn trọng động vật thì toàn bộ bầu không khí trong gia đình sẽ vô cùng hỗn loạn. Rất nhiều động vật đang tuyệt chủng, khi những động vật này nhìn thấy con người thì lập tức chạy mất, đặc biệt là gặp phải người Trung Quốc thì chạy càng nhanh hơn, bởi vì người Trung Quốc hiện nay bất luận là loài bay trên trời, loại chui dưới đất, loài bơi trong nước, họ đều dám ăn. Cho nên nhất định phải tiết chế ham muốn ăn uống, nếu không thì không biết là làm hại bao nhiêu sinh linh. Rất nhiều động vật đều bị con người ăn đến tuyệt chủng, nhân loại chúng ta nhất định phải phản tỉnh.
[1] Thân thân nhi nhân dân, nhân dân nhi ái vật 「親親而仁民,仁民而愛物」
[2] “Mạc đạo quần sanh tính mệnh vi, Nhất ban cốt nhục nhất ban bì, Khuyến quân mạc đả chi đầu điểu, Tử tại sào trung vọng mẫu quy”. 「莫道群生性命微, 一般骨肉一般皮, 勸君莫打枝頭鳥, 子在巢中望母歸。」